make wrong

- sos zrobiony z oliwy, miodu i wina a sauce made of olive oil, honey and wine

- szalik zrobiony z jedwabiu a scarf made from a. of silk

- zrobić sweter/czapkę na drutach to knit a jumper/cap

- zrobić zdjęcie a. fotografię to take a picture a. photo(graph)

- zrobić gniazdo to make a. build a nest

- zrobiłam ci parę kanapek i filiżankę kawy I’ve made some sandwiches and a cup of coffee for you ⇒ robić

- zrobić kilka kroków to take a few steps

- zrobić opatrunek to put on a dressing

- zrobić komuś zastrzyk to give sb an injection

- zrobić wiosenne/gruntowne porządki to do the spring/some thorough cleaning

- zrób porządek w swoim pokoju clean up a. tidy up your room

- doktor mówi, że muszę zrobić badania krwi/prześwietlenie płuc the doctor says I need to have a. do a blood test/a lung X-ray

- zrobić karierę to have a (successful) career

- zrobić pieniądze/majątek to make money/a fortune

- zrobił miliony na handlu bronią he’s made millions from arms trading

- zrobić magisterium/doktorat to do a degree/PhD

- zrobić na kimś wrażenie to make an impression on sb, to impress sb

- jakie on zrobił na tobie wrażenie? what’s your impression of him?

- zrobić siusiu/kupę pot. to have a pee/do a poo pot.

- mały zrobił siusiu do łóżeczka the little one’s wet the bed pot.

- czy coś źle zrobiłem? have I done something wrong?

- nie zrobiła niczego złego she hasn’t done anything wrong

- zrobię dla ciebie wszystko I’ll do everything I can for you

- nie mogłem nic dla niej zrobić there was nothing I could do for her

- zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby… I’ll do everything within my power to…

- świetnie to zrobiłeś you’ve done very well, you’ve done a great job

- chciał pójść spać, ale tego nie zrobił he wanted to go to bed, but didn’t

- co mam zrobić z tą kartką/torbą? what should I do with this note/bag?

- trzeba coś zrobić z niepunktualną komunikacją miejską something must be done about the unreliable city transport ⇒ robić

- zrobić komuś przykrość to hurt a. upset sb

- tato zrobił mi awanturę o bałagan w kuchni Dad gave me a rollicking for making a mess in the kitchen ⇒ robić

- zróbmy sobie ognisko let’s have a bonfire ⇒ robić

- zrobić sobie oczy/usta to do one’s eyes/lips

- zrobiła sobie włosy na blond she dyed her hair blond

- zrobić sobie jeszcze paznokcie pot. to do one’s nails as well ⇒ robić

- dobrze zrobiłeś, odrzucając tę ofertę you did well to reject the offer

- źle zrobiła, dając mu pieniądze she was wrong to give him money

- najlepiej zrobisz, jeśli sobie pójdziesz it’ll be best if you leave ⇒ robić

- napij się, to ci dobrze zrobi have a drink, it’ll do you good

- rejs źle mu zrobił the voyage wasn’t good for him ⇒ robić

- zrobić z kogoś bandytę/bohatera to make a criminal/hero out of sb

- zrobić z kogoś głupca to make a fool (out) of sb

- zrobił z siebie pośmiewisko he made a laughing stock of himself ⇒ robić

- zrobiłem się głodny I got hungry

- zrobił się z niego postawny mężczyzna he’s grown into quite a man

- jabłka zrobiły się czerwone the apples turned red

- z robaków zrobiły się muchy the maggots turned into flies

- ze sprzeczki zrobiła się awantura the argument turned into a big row

- co się z niego/niej zrobiło! what’s happened to him/her? ⇒ robić się

- zrobiła się późna godzina it had grown late ⇒ robić się

- zrobiły mu się wrzody/odleżyny he’s developed an ulcer/bedsores

- na ścieżce zrobiła się kałuża there was a puddle a. a puddle had formed on the path

- w autobusie/na ulicy zrobił się tłok the bus/street had become crowded ⇒ robić się

- zrobiła się na Chinkę she made herself up to look like a Chinese

- zrobiła się na bóstwo a. piękność she was dressed to kill a. done up to the nines pot. ⇒ robić się

- niedługo zrobi się ładnie we’ll soon have some sunny weather

- w pokoju zrobiło się cicho/gwarno the room got a. went quiet/got a. grew noisy

- w pokoju zrobiło się duszno the room got a. became stuffy, it got a. became stuffy in the room

- głupio mi/jej się zrobiło I/she felt embarrassed

- jeśli jemu/jej zrobi się niedobrze/gorąco… if he/she feels sick/hot…

- zrobiło mi się go żal I felt sorry for him

- nagle zrobiło mu/jej się ciemno w oczach a. przed oczami he/she suddenly felt faint

■ nie mieć co ze sobą zrobić to have nothing to do

- zrobić coś z niczego to make something out of nothing

- zrobić dobry początek to start off on the right foot, to get off to a good start

- zrobić swoje to do one’s share a. bit

- zrobić z kimś porządek to take sb in hand

- zrobić z kogoś człowieka to make a decent human being out of sb

- co nam zrobią, jeśli nie przyjdziemy nothing will happen if we don’t show up

- co z nim/tobą zrobić he’s/you’re a hopeless case

- co ja zrobię? what can I do?

- co ja bez ciebie/niej zrobię? what will I do without you/her?

* * *

harm, wrong, injustice; wyrządzić komuś krzywdę do sb wrong; doznać krzywdy be wronged; suffer harm; nie stanie ci się żadna krzywda you'll suffer no wrong; upomnieć się o swoją krzywdę to forgive and forget; wynagrodzić krzywdę redress an injustice; make up for the wrong done; z czyjąś krzywdą to sb's detriment.

- ciągle myli krok w tańcu he is always out of step when dancing ⇒ pomylić

- uczeń mylił gady z płazami the student was confusing reptiles with amphibians

- w szkole wszyscy mylili bliźniaków everyone at school got the twins mixed up

- mylisz mnie z moją siostrą you’re mistaking me for my sister ⇒ pomylić

- czy mnie oczy mylą? – to naprawdę ty! am I seeing right? – is it really you?

- słuch mnie jeszcze nie myli I’m not deaf yet

- o ile mnie pamięć nie myli if my memory serves me well

- mylące znaki drogowe misleading road signs ⇒ zmylić

- mylił się w rachunkach he made mistakes in his calculations

- uczeń mylił się w odpowiedziach the student gave wrong answers

- mylą mi się daty i fakty historyczne I get historical dates and facts mixed up ⇒ pomylić się

- mylił się w swoich twierdzeniach he was mistaken in his claims

- myliłam się co do jego intencji I was wrong about his intentions

- grubo się mylisz you are completely wrong ⇒ pomylić się

■ mylić tropy/ślady pot. to lay a false trail

- pozory (często) mylą pot. appearances can be deceptive

- ten się nie myli, kto nic nie robi przysł. only those who do nothing don’t make mistakes

1) (daty, twarze) perf; po- to confuse, to mix up (o wzroku, słuchu) perf z-

2) to mislead

* * *

1. (= mieszać, plątać) confuse, mix up.

2. (= wprowadzać w błąd) mislead; pozory mylą appearances are misleading, looks can be deceiving; jeśli mnie oczy nie mylą if my eyes do not deceive me; jeśli pamięć mnie nie myli if I remember it right l. correctly.

1. (= popełniać błędy) make mistakes, make errors.

2. (= być w błędzie) be wrong; ciągle mylą mi się te nazwiska I always mix up these names, I always confuse these names; jeśli się nie mylę if I am not wrong, unless I am mistaken; grubo się mylisz you are entirely wrong.

* * *

Gen.pl. dróg

1. (= trakt) road; główna droga main road; boczna droga side road, by-road; droga publiczna public road; droga dojazdowa access road; skrzyżowanie dróg intersection, junction, crossroads; szeroka/wąska droga broad/narrow road; wyboista/równa droga bumpy/smooth road; gęsta sieć dróg extensive road network; zły stan dróg bad condition of the roads; droga bita macadam, macadamized road; droga gruntowa dirt road; swoją drogą nie masz racji while we are at it, you're wrong; to swoją drogą that's a different story; być na rozstajnych drogach be at crossroads; rozbój na prostej drodze barefaced robbery; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.

2. (= szlak) route, way, track; przewozić towary drogą morską/powietrzną/lądową transport goods by sea/air/land; droga żelazna przest. railroad; droga startowa lotn. runway; droga hamowania braking distance, stopping distance; droga strategiczna strategic route; drogi oddechowe anat. respiratory tract; drogi żółciowe anat. bile ducts; drogi łzowe anat. lacrimal ducts, lachrymal ducts; Droga Mleczna astron. Milky Way; przekazywać wiadomości drogą radiową transmit messages by radio; zgodzę się na to w drodze wyjątku I'll agree to that by way of exception; in that case I'll make an exception; być na drodze do sławy be on the road to fame; moje plany wakacyjne są na dobrej drodze my vacation l. holiday plans are on the right track; pójść niewłaściwą drogą go the wrong way, take the wrong path; kpisz, czy o drogę pytasz? pot. and I'm supposed to believe you don't know a thing about it?; nie tędy droga that's not the way to do it.

3. (= trasa) way; zmyliłem drogę I lost my way; nadłożyć drogi take a roundabout way; czy może pani wskazać mi drogę do muzeum? can you show me the way to the museum?, which way to the museum, please?; dlaczego zawróciłeś z raz obranej drogi? why have turned back from the path you took?; tędy wiodła jedyna droga ucieczki that was the only escape (route); dalsza droga prowadzi przez Francję i Hiszpanię do Portugalii then you have to travel through France and Spain to Portugal; droga wolna kol. the coast is clear; (rób, jak chcesz -) wolna droga! do as you please; suit yourself; it's a free country; klasztor był o jakieś dwie godziny drogi stąd the monastery was some two hours away; pięć minut drogi stąd piechotą five minutes' walk from here; pięć minut drogi stąd samochodem five minutes' drive from here; to jest kawał drogi stąd that's a long way from here; odciąć komuś drogę odwrotu t. przen. cut off sb's escape route; torować sobie drogę do sukcesu pave one's way to success; stawać komuś na drodze stand in sb's way l. path; schodzić komuś z drogi get out of sb's way; zatrzymać się w pół drogi stop half way there; zamknąć komuś drogę do kariery block l. stand in the way of sb's career, close the door on sb's career.

4. (= podróż) journey, travel, voyage; droga powrotna return journey; ruszyć w drogę depart, set off l. out; pot. hit the road; być gotowym do drogi be ready to set off l. out; odpoczywać po długiej drodze rest after a long journey; jestem w drodze od trzech dni I have been on the road for three days; odbyć drogę pieszo travel on foot; Droga Krzyżowa rz.-kat. the Way of the Cross, the Stations of the Cross; droga krzyżowa przen. bearing one's cross; dziecko jest w drodze child is on the way; po drodze wstąp do nich drop in on them on your way; w drodze do domu on the way home; krzyżyk na drogę good riddance (to bad rubbish); it's your funeral; it's no skin off my nose l. back; szerokiej drogi! have a safe journey l. trip!; w drogę! let's go!, move!; z drogi! get out of my way!; komu w drogę, temu czas I, we, etc. must be off; it's high time I, we, etc. went; we should be going soon l. getting along now; it's about time I, we, etc. left l. hit the road l. trail.

5. (= metoda działania) way; nie sądzę, żeby to była właściwa droga do pozyskania przychylności dziekana I don't think this is the right way to get the dean's support; osiagnął te wyniki drogą żmudnych badań he obtained these results after painstaking research; przekazać coś drogą służbową communicate sth through official channels; rozstrzygnąć spór na drodze prawnej settle a matter by legal action; rozstrzygnąć spór na drodze sądowej settle a matter in court; dochodzić swoich praw na drodze sądowej seek justice in court; kroczyć swoją własną drogą take one's own road; chodzić własnymi drogami follow one's own path; ona nie może znaleźć drogi do swojej córki she can't get through to her own daughter; sprowadzać kogoś na złą drogę lead sb astray.

6. fiz. path.

Gen. - giej dear, love, honey; ależ moja droga, nie masz racji but my dear, you're quite wrong l. mistaken; zrobię wszystko dla mojej najdroższej I'll do anything for my love.

* * *

rób

1. (= wytwarzać, przyrządzać) make ( coś z czegoś sth from sth l. sth (out) of sth); (krok, spacer, notatki, zdjęcie) take; robić błędy ortograficzne be a bad speller; robić bokami (= oddychać ciężko) pant; robić długi contract debts; robić w majtki pot. shit one's pants; robić pieniądze make money; kaczki robią „kwa” ducks go „quack”.

2. (= czynić) make, do; robić swoje (= wykonywać swoją pracę) do one's job; (= nie wychylać się) mind one's own business; robić komuś kawały play jokes on sb; robić na kimś wrażenie impress sb; nie robić wrażenia fail to impress; zupełnie nie zrobiło to na nim wrażenia it was completely lost on him; robić plany na przyszłość look ahead; robić porządki ( w domu) clean house; robić słodkie oczy do kogoś make sheep's eyes at sb; robić dobrą minę do złej gry grin and bear it, put on a brave l. bold front; robić (sobie) makijaż make up; robić coś na zamówienie make sth to order; robić (sobie) przerwę take a break; robić zakupy do the shopping, shop; dużo gadać, a mało robić be all mouth and no action; nic sobie nie robić z kogoś/czegoś laugh at sb/sth, set sb/sth at naught; robić sobie jaja take the piss (z kogoś/czegoś out of sb/sth); przestań robić sobie jaja! cut the kidding!; robić coś dla frajdy/zysku pot. do sth for kicks/profit; robić postępy w czymś get on with sth, make headway in l. with sth; robić kogoś w balona take sb for a ride, take the mickey out of sb; robić z czegoś dobry użytek use sth to advantage; robić z czegoś dramat l. tragedię make a drama out of sth; robić z igły widły make a mountain out of a molehill; robić wszystko z zegarkiem w ręku live by the clock; cóż on u licha robi? what on earth is he doing?.

3. (= powodować) (zamieszanie, hałas, problemy) make, cause; robić alarm raise the alarm; robić komuś konkurencję compete with sb; robić trudności raise difficulties; robić z czegoś problem l. sprawę make an issue out of sth; robić komuś nadzieję raise sb's hopes; robić komuś krzywdę harm sb, wrong sb; robić z siebie głupka make a fool of o.s.; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.

4. (= postępować, działać) do, act; to ci dobrze zrobi it will do you good; nie robi mi to różnicy it's all the same to me, it doesn't make any difference to me.

5. pot. (= pracować zarobkowo) work.

rób

1. (= być robionym) be made; robić się na bóstwo doll o.s. up.

2. (= przeobrażać się, stawać się) grow, become, turn, go; robi się ciemno/zimno it's getting dark/cold; robi się go żal one feels sorry for him; robi mi się niedobrze I'm beginning to feel sick; robi mi się niedobrze już na samą myśl o tym the very thought of it makes me sick; już się robi no sooner said than done; już się robi! I (we etc.) will get right down to it!; na tym biurku robią się plamy this desk stains easily; tak się nie robi (= tak nie wolno) it's not fair; robiło się gorąco przen. the situation was hotting up.

* * *

zrób

1. (= wytworzyć, wyprodukować) make; zrobić śniadanie/kawę make breakfast/some coffee; zrobić coś na drutach knit sth; zrobić coś szydełkiem crochet sth; zrobić coś z niczego make sth out of nothing; zrobić coś od ręki do sth while you wait; zrobić z igły widły make a mountain out of a molehill; i w Paryżu nie zrobią z owsa ryżu you can't make a silk purse from a sow's ear.

2. (= dokonać czegoś) make, do; zrobić ruch/krok make a move/step; zrobić pranie/porządki do the laundry/cleaning; zrobić komuś zastrzyk give sb an injection; zrobić interes na czymś make money out of sth; zrobić karierę make a career; zrobić komuś grzeczność do sb a favor, Br. do sb a favour; zrobić komuś wstyd bring shame on sb; zrobić z kogoś człowieka make a person out of sb; zrobić z kimś/z czymś koniec do away with sb/sth; zrobić z czymś porządek put sth in order; zrobić oko do kogoś wink at sb; zrobić pierwszy krok/wielki krok naprzód make the first step/a giant step forward; zrobić dobry początek make a good start; zrobić zakupy do shopping; zrobić z czegoś użytek make use of sth; zrobić wyjątek make an exception; zrobić zdjęcie take a picture; zrobić pieniądze l. majątek na czymś make a fortune on sth; zrobić kasę na czymś pot. make money on sth; zrobić komuś kawał play a joke on sb; zrobić komuś na złość spite sb; zrobić z kogoś durnia l. wariata make a fool out of sb; zrobić skok na bank sl. raid a bank; zrobił wiele/wszystko, aby... he did a lot/everything to...; nie wiem, co z tym zrobiłem I have no idea what I did with it; uważaj, bo coś sobie zrobisz be careful or you'll hurt yourself; to ci dobrze zrobi it will do you good; co mogę dla ciebie zrobić? what can I do for you?, is there anything I can do for you?; co mi możecie zrobić? pot. what can you do to me?; co z tym fantem zrobić? what to do with it?

3. (= zachować się) do; act, behave; zrobić dobrze/źle do the right/wrong thing; co ja zrobię bez ciebie? what will I do without you?; co ja zrobię, że... I can't help it that...

4. (= zorganizować) make, organize; zrobić zebranie organize a meeting; zrobić przyjęcie throw a party; zrobić sobie święto take a day off.

1. (= stać się) become, turn out; zrobiło się komuś żal kogoś/czegoś sb felt sorry for sb/sth; zrobiło się głośno koło kogoś/czegoś sb/sth received a lot of attention; zrobiło mi się niedobrze I felt faint; zrobiło mi się smutno/radośnie I felt sad/happy; co się z niego zrobiło?! look what became of him!

2. (= nastać) get; zrobiła się noc the night fell; zrobił się dzień the day began; zrobiło się późno/zimno it got late/cold; zrobiła się zima/wiosna winter/spring came; zrobiło się zamieszanie there was some commotion; zrobił się tłok/bałagan there was a crowd/mess.

3. pot. (= wykreować się) dress up, spruce up; zrobić się na bóstwo doll o.s. up.

- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors

- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it

- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?

- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king

- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born

- kiedy mnie już z wami nie będzie euf. when I am no more a. I am no longer with you euf.

- myślę, więc jestem I think, therefore I am

- być albo nie być to be or not to be

- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo

- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now

- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy

- nie ma obaw a. strachu pot. ! no problem! pot., not to worry! pot.

- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry

- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand

- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)

- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry

- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss

- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…

- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about

- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of

- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of

- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about

- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘

- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’

- już cię/was nie ma! off with you!

- być w pracy/szkole to be at work/at school

- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert

- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five

- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today

- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room

- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him

- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’

- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’

- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’

- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?

- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday

- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter

- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia

- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’

- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’

- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’

- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna

- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building

- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet

- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house

- co jest w tym pudle? what’s in this box?

- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?

- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?

- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday

- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.

- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more

- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.

- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.

- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home

- był maj it was in May

- to było w grudniu 1999 it was in December 1999

- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago

- jest piękny ranek it’s a fine morning

- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot

- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday

- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow

- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago

- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right

- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?

- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker

- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef

- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.

- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays

- nic z tego nie będzie it’s hopeless

- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it

- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it

- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow

- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room

- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow

- był do ciebie telefon there was a phone call for you

- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?

- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine

- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?

- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?

- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine

- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring

- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened

- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?

- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him

- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?

- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold

- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting

- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday

- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university

- być na studiach to be a student a. at college

- być na prawie/medycynie to study law/medicine

- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department

- być na kursie komputerowym to be on a computer course

- być na wojnie to go to war

- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive

- był na mecie trzeci he came third

- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?

- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth

- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth

- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol

- być w ciąży to be pregnant

- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood

- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying

- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle

- być w strachu to be scared

- być w rozpaczy to be in despair

- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best

- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet

- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast

- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier

- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.

- być na diecie to be on a diet

- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel

- być na emeryturze/rencie to be on a pension

- sukienka jest do kolan the dress is knee-length

- wody było do kostek the water was ankle-deep

- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window

- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces

- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.

- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.

- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter

- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor

- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish

- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator

- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!

- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska

- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’

- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?

- była wysoka/niska she was tall/short

- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody

- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man

- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self

- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red

- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good

- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic

- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite

- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture

- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?

- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book

- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him

- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself

- ta zupa jest zimna this soup is cold

- Maria jest niewidoma Maria is blind

- jesteś głodny? are you hungry?

- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced

- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years

- bądź dla niej miły be nice to her

- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind

- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?

- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?

- nie bądź głupi! don’t be a fool!

- cicho bądź! be quiet!

- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers

- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on

- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth

- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything

- dwa razy dwa jest cztery two times two is four

- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink

- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents

- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper

- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow

- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday

- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool

- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life

- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him

- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help

- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs

- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you

- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven

- nie było co jeść there was nothing to eat

- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper

- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together

- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark

- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake

- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse

- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly

- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame

- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame

- na imię było jej Maria her name was Maria

- było dobrze po północy it was well after midnight

- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago

- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left

- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop

- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit

- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town

- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping

- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with

- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it

- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?

- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight

- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected

■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!

- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.

- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts

- być może perhaps, maybe

- być może nam się uda perhaps we’ll succeed

- być może a. może być, że… it may happen that…

- być niczym [osoba] to be a nobody

- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody

- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.

- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may

- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married

- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise

- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money

- było nic mu nie mówić you should have told him nothing

- co będzie, to będzie whatever will be, will be

- co było, to było let bygones be bygones

- co jest? pot. what’s up? pot.

- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.

- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.

- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it

- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting

- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.

- nie ma co a. rady oh well

- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work

- nie ma co! well, well!

- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out

- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!

- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka

- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time

- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!

- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!

- niech będzie! oh well!

- niech ci/wam będzie! have it your own way!

- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!

- niech tak będzie! (zgoda) so be it!

- tak jest! (owszem) (that’s) right!

- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’

- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!

- to jest książk. that is, that is to say

- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy

* * *

* * *

jestem jesteś są; będę będziesz bądź

1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.

2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.

3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).

czasownik posiłkowy

1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.

2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.

- droga asfaltowa/tłuczniowa a tarmac/macadam road

- polna droga a cart a. field track, a bypath

- boczna droga a byway, a side road

- główna droga (w mieście, między miastami) a main road; (przelotowa, krajowa) a trunk road GB, a highway US

- droga wyłącznie dla rowerów a cycle track

- droga z pierwszeństwem przejazdu/podporządkowana a road with/without right of way

- droga gruntowa a dirt road, a track

- skrzyżowanie dróg a crossroads

- droga publiczna/prywatna/dojazdowa a highway/private road/access a. service road

- droga bez przejazdu a blind alley, a cul-de-sac

- droga szybkiego ruchu a. ekspresowa a dual carriageway a. clearway GB, a freeway US

- znak „roboty na drodze” a ‘Roadworks’ sign

- droga wiedzie a. prowadzi a. biegnie ku rzece the road leads to the river

- droga skręca w lewo the road turns left

- droga rozwidla się the road forks

- proszę jechać dalej tą drogą i skręcić w lewo przy zrujnowanej stodole go straight ahead and turn left at the derelict barn

- droga karawanowa a caravan route

- podróżować drogą morską/lotniczą/kolejową to travel by sea/by air/by rail

- podróżować drogą lądową to travel overland

- transportować coś drogą powietrzną to transport sth by air

- odkryć nową drogę morską to discover a new sea route

- iść/jechać okrężną drogą to take a circuitous a. roundabout route

- nałożyć a. nadrobić drogi to go the long way round

- po drodze (na trasie) [odwiedzić, zrobić zakupy, spotkać] on the a. one’s way, along the way; przen. (przy okazji) [nauczyć się, poznać] along the way

- po a. w drodze do Dublina on the way a. en route to Dublin

- na pocztę jest mi nie po drodze the post office is out of my way

- nam było z nim nie po drodze przen. we went our separate ways

- pytać kogoś o drogę na dworzec to ask sb the way to the railway station

- znać drogę/nie znać drogi (do domu) to know/not know the way home

- wskazać komuś drogę to tell a. show sb the way

- pomylić drogę to go the wrong way

- zgubić drogę to lose one’s a. the way

- odnaleźć drogę do domu to find one’s a. the way home

- planować drogę ucieczki to plan one’s escape route

- droga ewakuacyjna an evacuation route

- droga wspinaczkowa Sport a climbing route

- kawał a. szmat a. świat drogi pot. a heck of a long way

- dzień/kilka godzin drogi od miasta (piechotą) a day’s/several hours’ march away from town; (samochodem) a day’s/several hours’ drive away from town

- być w drodze (w podróży) to be on one’s a. the way; [ustawa, premiera] to be in the pipeline przen.

- dziecko jest w drodze przen. the baby’s on its way

- jedzenie na drogę provisions

- ruszać w drogę to set off a. out (on a journey)

- być gotowym do drogi to be ready to set off a. out

- w drodze powrotnej on the way back

- droga tam i z powrotem zajęła nam godzinę the round trip took us an hour

- w drogę! (wyruszając) time to go!; (kontynuując) on we go!

- szerokiej drogi have a safe journey a. trip!

- zastawić/zablokować drogę to block the way a. road, to bar the way

- ustąpić komuś drogi to give way to sb

- zejść komuś z drogi to get out of sb’s way

- odciąć komuś drogę to cut sb off

- z drogi! get out of the way!, clear the way!, make way!

- droga wolna! (w ruchu publicznym) the road is clear!; (brak niebezpieczeństw) the coast is clear!; (rób jak chcesz) suit yourself!

- droga do (osiągnięcia) celu/zdobycia popularności the means of achieving one’s aims/of gaining popularity

- pokątne drogi zdobywania informacji/zarabiania pieniędzy devious ways a. means of obtaining information/earning money

- najlepsza droga rozwiązania konfliktu the best way to settle a conflict

- mieć przed sobą tylko jedną drogę to have no alternative

- mieć przed sobą dwie drogi to have two possibilities a. choices

- drogą dyplomatyczną/służbową through (the) diplomatic/official channels

- droga prawna a. sądowa Prawo legal action

- odstąpić od drogi prawnej to settle a case a. dispute out of court

- wstąpić na drogę prawną to take legal action

- rozstrzygać sprawę drogą polubowną Prawo to settle a case out of court

- w drodze przetargu/losowania by tender/drawing lots

- w drodze wyjątku as an exception, exceptionally

- choroby przenoszone drogą płciową sexually transmitted diseases

- drogą radiową over the radio

- na drodze do gospodarki rynkowej on the road to a/the market economy

- pomóc komuś w drodze do sławy/sukcesu to help sb on the road to fame/success

- ich drogi się rozeszły they have drifted apart

- drogi oddechowe airway

- □ droga bita Techn. a surfaced a. paved road

- droga hamowania Aut. stopping a. braking distance

- droga (do) kołowania Lotn. taxiway

- Droga Krzyżowa

- Droga Mleczna Astron. the Milky Way

- droga startowa Lotn. runway

- droga żelazna przest. railway, railroad US

■ ostatnia droga funeral rites pl a. obsequies pl

- być w drodze przen. to be on the way

- swoją drogą any way, while we’re about it

- tylko kaszlesz, ale swoją drogą mógłbyś pójść do lekarza you’re only coughing, but while you’re about it you could go to the doctor(’s)

- być na dobrej/złej drodze to be on the right/wrong track

- chadzać a. chodzić własnymi drogami to go one’s own way, to be a lone wolf

- sprowadzić a. zwieść kogoś na złą drogę to lead sb astray

- zejść na złą drogę to stray from the straight and narrow

- zawrócić ze złej drogi to get back on the straight and narrow

- szukać drogi/znaleźć drogę do kogoś to try to find/to find a way of making contact with sb

- znaleźć się na rozstajnych drogach a. na rozstajach dróg to be at a crossroads

- komu w drogę, temu czas time to hit the road a. trail US pot.

- nie tędy droga we/you are off a. way off beam pot.; we/you are on the wrong track

- wstąpił do piekieł, po drodze mu było przysł. he couldn’t have gone a longer way round

- wszystkie drogi prowadzą do Rzymu przysł. all roads lead to Rome przysł.

- droga do serca mężczyzny wiedzie przez żołądek przysł. the way to a man’s heart is through his stomach przysł.

- postawić szklankę/wazon na stole to put a glass/a vase on the table

- postawić dziecko na podłodze to put a child down on the floor

- postawić zupę na gazie to put the soup on the stove

- postawić wodę na herbatę to boil some water for tea

- postawić przed kimś miskę zupy to put a bowl of soup in front of sb

- postawić nogę na krześle to put one’s foot on a chair

- postawić kilka kroków to make a. take a few steps

- gdzie mogę postawić samochód? where can I park my car?

- postawić przewróconą ławkę/lampkę to set a bench/lamp upright again

- pies postawił uszy the dog pricked (up) its ears

- postawić kogoś na nogi to stand sb on their feet; przen. to have sb back on their feet

- postawić komuś pomnik to put up a monument to sb

- postawić kogoś na czele oddziału/armii to place sb in command of an army/unit

- wysoko postawiona osoba a highly-placed person

- postawić kogoś na warcie to post sb on guard

- postawił dwóch ludzi przy drzwiach he posted two people at the door

- postawić kogoś na bramce/obronie to put sb in goal/defence

- postawić ucznia w kącie to make a student stand in the corner (as punishment)

- postawić kogoś w trudnej/niewygodnej sytuacji [osoba, wydarzenie] to put sb in a difficult/an awkward situation

- postawić kogoś w niekorzystnym świetle [wydarzenie, oskarżenie] to put sb in a bad light

- postawić kogoś przed dylematem/poważnym problemem to present sb with a dilemma/serious problem

- postawić kogoś przed faktem dokonanym to present sb with a fait accompli

- postawić przedsiębiorstwo w stan likwidacji to put a company into liquidation

- postawić załogę w stan gotowości to put the crew on alert

- postawić kogoś w stan oskarżenia to bring charges against sb

- postawić kogoś przed sądem to bring sb to court

- postawić kropkę na końcu zdania to put a full stop at the end of a sentence

- postawił mi piątkę z dyktanda he gave me an A for a spelling test

- postawić komuś zarzuty to bring charges against sb

- postawić przed kimś trudne zadanie to set sb a difficult task

- postawić sobie ambitne cele to set oneself ambitious goals

- postawić sobie za cel zrobienie czegoś to make doing sth one’s goal

- postawił sobie za punkt honoru wszystko zrobić samemu he made it a point of honour to do everything alone

- postawić bezpieczeństwo/zdrowie na pierwszym miejscu to put safety/health first

- postawić kogoś/coś komuś za przykład a. wzór to cite sb/sth as a role model for sb

- postawmy sprawę jasno let’s make things clear

- postawić komuś horoskop to read sb’s horoscope

- postawić coś komuś to stand sb sth

- postawić na konia/numer/kolor to place a bet on a horse/number/colour

- postawić 100 złotych na konia to bet 100 zlotys on a horse

- postawić wszystko na jedną kartę przen. to stake everything on one card

- postawić na niewłaściwego konia przen. to back the wrong horse

- postawiliśmy na ciebie we are counting on you

- postawiliśmy na rozwój turystyki we focused on the development of tourism

- postawić się w czyimś położeniu to put oneself in sb’s shoes

- chciał się postawić i urządził wielkie przyjęcie he wanted to show off, so he gave a big party

■ postawić komuś głos Muz. to train sb’s voice

- postawić na swoim to get what one wants

* * *

-ę- mistake, error; popełnić błąd make a mistake; commit an error; błąd ortograficzny misspelling, spelling mistake l. error; błąd wymowy mispronunciation; błąd w obliczeniach miscalculation; błąd ludzki human error; błąd komputera computer error; błąd drukarski printer's error, misprint; błąd maszynowy typo, mistyping; robić błędy gramatyczne make grammatical mistakes; być w błędzie be mistaken; be in error; wprowadzić kogoś w błąd mislead sb; wyprowadzić kogoś z błędu set sb straight; popełnić gruby błąd make a big mistake; błędy młodości mistakes of youth; niewybaczalny błąd unforgivable mistake; zdać sobie sprawę ze swoich błędów see the error of one's ways; wytykać komuś błędy point out sb's mistakes.

* * *

* * *

naprawić pf.

1. (= reperować) repair, mend, fix, refit.

2. (= poprawiać, udoskonalać) improve, amend; (= reformować) reform.

3. (= usuwać skutki) naprawiać błędy/pomyłki correct one's errors/mistakes; naprawiać szkody/wyrządzone (komuś) zło make amends, make restitution l. make up for damage/for the wrong done (to sb).

- postawić się

* * *

1. (= ustawić coś) put, place, set; postawić żagle set sail; postawić komuś horoskop cast sb's horoscope; postawić komuś kabałę tell sb's fortune by cards; postawić pasjansa play solitaire, Br. patience; postawić wodę (na kawę l. herbatę) put the kettle on; postawić krok take a step; Piotr postawił swoją stopę w Ameryce pierwszy raz w 1990 roku Peter set foot in America in 1990 for the first time; postawić komuś ocenę l. stopień szkoln. give sb a grade; Br. give sb a mark; postawić przecinek put l. place a comma; postawić kropkę nad i leave nothing unsaid, make things perfectly clear, lay l. put it l. everything on the line; Ewa postawiła krzyżyk na Adamie Ewa gave up Adam; postawić problem na głowie put the cart before the horse; zawsze chcesz postawić na swoim you just want to have everything your own way; postawić kogoś w stan oskarżenia prawn. indict sb, bring sb to trial; postawić kogoś przed faktem dokonanym confront sb with an accomplished fact; postawić kogoś/coś w dobrym/złym świetle show sb/sth in a good/bad light; postawić kogoś w trudnej sytuacji put sb in a difficult position; postawić się w czyjejś sytuacji put o.s. in sb's position; postawić komuś drinka pot. treat sb to a drink, stand sb a drink; postawić komuś głos muz. train sb's voice; zob. t. stawiać.

2. (= podnieść do pozycji pionowej) raise, set upright; poranna kawa postawiła mnie na nogi a cup of coffee in the morning set me on my feet; to lekarstwo wkrótce postawi cię na nogi this medicine will soon have you back on your feet; postawić uszy (gł. o psie) prick up one's ears.

3. (= sformułować) put forward, propose, suggest; postawić pytanie ask l. pose a question; postawić problem pose l. raise l. bring up a problem; postawić tezę put forward l. advance l. propose a thesis; postawić diagnozę zwł. med. make a diagnosis; postawić warunek impose l. set a condition; postawić wniosek prawn., parl. move; postawić komuś l. przed kimś zadanie assign sb a task; postawić sobie coś za cel set l. establish sth as an aim for o.s.; postawić sobie coś za punkt honoru make it a point of honor to do sth; postawić kogoś za wzór do naśladowania dla kogoś innego set sb as the example for sb else to follow.

4. (= zbudować, wznieść) build, erect, construct.

5. ( pieniądze w grze hazardowej) stake, bet ( na coś on sth); postawić wszystko na jedną kartę put all one's eggs in one basket; postawić na złego konia back the wrong horse.

6. (= umieścić na stanowisku, miejscu pracy) appoint ( sb to a post); sierżant postawił dwóch ludzi przy drzwiach sergeant put two people at the door.

1. pot. (= sprzeciwić się) put one's foot down; postawić się w czyimś położeniu put o.s. in sb's position l. place.

2. pot. (= zrobić coś na pokaz, np. przyjęcie) show off, do for show; zastaw się, a postaw się show off at any cost l. all costs.

- przednie/tylne nogi front legs a. forelegs/hind legs

- złamać nogę to break one’s leg

- skręcić nogę w kostce to sprain one’s ankle

- założyć nogę na nogę to cross one’s legs

- siedzieć ze skrzyżowanymi nogami to sit cross-legged

- chwiać się na nogach to stagger

- ledwo a. z trudem trzymać się na nogach to be about to collapse

- trzymać a. utrzymywać się na nogach to keep one’s balance

- nie zdołał a. nie umiał utrzymać się na nogach he lost his balance

- nogi ugięły się pode mną/pod nią I/she went weak at the knees

- iksowate nogi a. nogi w iks knock knees

- mieć iksowate nogi to be knock-kneed

- palce u nóg toes

- deptać komuś po nogach w tańcu to tread a. step on sb’s toes while dancing

- powłóczyć nogami to drag one’s feet

- stolik/taboret na trzech nogach a three-legged table/stool

- stół na jednej a. o jednej nodze a pedestal table

- zawsze byłem noga z matmy I’ve always been a duffer at maths

- postąpił jak noga he blew it pot.

- □ noga wykroczna Sport back leg

- noga wypadowa Sport leading foot

■ do góry nogami topsy-turvy, upside down

- świat przewrócony do góry nogami a topsy-turvy world

- przewrócić wszystko do góry nogami to turn everything upside down

- noga! a. do nogi! (do psa) heel!

- chodzić przy nodze a. za nogą [pies] to walk a. follow at a. to heel

- do nogi a. co do nogi to the last person

- wystrzelali wszystkich co do nogi they wiped out all of them

- na drugą nogę! pot. let’s drink another one

- na jednej nodze on a. at the double

- w nogach łóżka a. posłania at the foot of the bed

- w nogę [iść, maszerować] in step

- w nogi! run for it!

- dać nogę pot. to leg it pot.

- dali nogę z ostatniej lekcji they bunked off GB pot. a. played hook(e)y from US pot. the last period

- trzecia noga pot., żart. a walking stick

- wziąć nogi za pas to take to one’s heels

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist a. oppose sth

- być cały dzień a. nieustannie na nogach to be on the go every minute of the day a. without a break

- być jedną nogą w grobie a. na tamtym świecie to be at death’s door, to be on one’s last legs; to have one foot in the grave pot., żart.

- być na ostatnich nogach pot. to be worn to a frazzle pot.

- robić coś na ostatnich nogach to do sth with one’s last strength

- być od świtu a od rana na nogach pot. to be on the run since first light

- iść a. wlec się noga za nogą to drag one’s feet

- iść w nogi [alkohol] to make walking difficult

- lecieć a. padać a. walić się z nóg to be collapsing from exhaustion; to be ready to drop pot.

- ledwo powłóczyć nogami a. wlec nogi za sobą to be on one’s last legs

- (ze zmęczenia) ledwo a. z trudem trzymał się na nogach (being so tired) he could barely stand

- mieć dobre nogi to be a good walker

- nakryć się nogami pot. to fall (down) on one’s back

- nie móc ruszyć ręką, ani nogą to be too tired to stir

- padać a. rzucać się komuś do nóg (na znak czci, wdzięczności) to fall a. drop a. sink to one’s knees before sb; (na znak pokory, oddania) to bend a. bow the a. one’s knee to sb

- podciąć komuś nogi [silne wrażenia, emocje] to make sb weak at the knees; (spowodować upadek) to trip sb (up)

- podstawić komuś nogę (spowodować upadek) to trip sb (up); (zaszkodzić) to trip sb up

- porwać się a. zerwać się a. skoczyć na równe nogi to jump a. leap to one’s feet

- postawić kogoś na nogi (finansowo) to provide sb with a firm financial footing; (zdrowotnie) to make sb feel good again

- schodzić a. uchodzić nogi do kolan to be exhausted by walking

- stanąć mocno na nogach (zdrowotnie) to be back on one’s feet; (finansowo) to establish oneself on a firm financial footing

- stanąć na własnych nogach to stand on one’s own (two) feet

- ściąć a. zwalić a. zbić kogoś z nóg (pozytywnie) to sweep sb off their feet; (negatywnie) to knock sb off their feet

- tracić grunt pod nogami (w konfliktowej sytuacji) to lose ground

- traktować kogoś per noga a. per nogam to treat sb in a scornful way

- wstać lewą nogą pot., żart. to get out of bed on the wrong side

- wyciągać nogi pot. (iść szybciej) to walk with long strides

- wyciągnąć nogi pot. (umrzeć) to cash in one’s chips pot., to turn up one’s toes pot.

- zmienić nogę to fall into step

- zmylić nogę to break step

- jesteśmy już/jeszcze jedną nogą na wakacjach our thoughts are already/still on holidays

- jesteś tu z nami tylko jedną nogą you’re here with us merely physically but your thoughts are elsewhere

- moja/jego noga więcej tu nie postanie I/he will never set foot in this place again

- noga się mu/mi powinęła his/my luck has run out

- nogi mu/jej odjęło przest. his/her legs are paralysed

- nogi odmawiają mi posłuszeństwa my legs fail me

- nogi same ją/jego niosą she/he walks effortlessly

- nogi wrosły jej w ziemię she was petrified

- wyjść a. wyjechać skądś nogami do przodu pot. (umrzeć) to turn up one’s toes

- ziemia a. grunt usuwa mi/nam się spod nóg I am/we are finding myself/ourselves in a precarious situation

- żywa noga stąd nie ujdzie no one will get out of here alive

- kłamstwo ma krótkie nogi przysł. (the) truth will out przysł.

- kto nie ma w głowie, ten ma w nogach pot. forgetful people waste more time

- ręka rękę myje, noga nogę wspiera przysł. you scratch my back and I’ll scratch yours przysł.

- nietrafnie odpowiedzieć to give a wrong answer

- nietrafnie wybrać to make a wrong choice

- film przygodowy nietrafnie określany/interpretowany jako podróżniczy an adventure film wrongly a. inaccurately described/interpreted as a travel feature

* * *

irrelevantly, inappropriately.

* * *

Gen.pl. nóg

1. (= kończyna dolna) leg; do nogi! here!, come!; w nogi! run!; do nogi broń! ground arms!; kula u nogi ball and chain, albatross; do góry nogami upside down; na jednej nodze (= szybko) on the double; co sił w nogach as fast as one's legs can carry one; ktoś kuty na cztery nogi a sly old fox; brać nogi za pas take to one's heels; bronić się przed czymś rękami i nogami fight sth tooth and nail; być (od rana) na nogach to be one one's feet (all day); być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; dać nogę pot. make tracks; iść noga za nogą walk at a snail's pace; lecieć l. padać z nóg be on one's last legs; mieć iksowate nogi be bowlegged; nakryć się nogami pot. (= przewrócić się) take a tumble, fall head over heels; poczuć grunt pod nogami feel on solid ground; tracić grunt pod nogami be out of one's depth; podstawić komuś nogę trip sb up; postawić kogoś na nogi get l. put sb on his l. her feet; powłóczyć nogami shuffle one's feet; przewrócić coś do góry nogami (= rozrzucić bezładnie) turn sth upside down; rzucać komuś kłody pod nogi put a spoke in sb's wheel; stanąć na nogi l. nogach (= dorobić się) stand on one's feet (again); (= wyzdrowieć) get back on one's feet; ściąć kogoś z nóg knock sb off his l. her feet; traktować kogoś per noga żart. not give sb an ounce of respect; wstać lewą nogą get up on the wrong side of the bed; wyciągać nogi pick up one's pace; wyciągnąć nogi (= umrzeć) kick the bucket; wybić co do nogi kill every last one; choroba ścięła go z nóg he was off his feet with an illness; moja noga tu więcej nie postanie I'll never set foot here again; noga mu się powinęła (= przewrócił się) he tripped over himself; (= popełnił błąd) he slipped up; nie czuję nóg my legs are failing me.

2. (= stopa) foot.

3. ( część sprzętu) foot; w nogach łóżka at the foot of the bed.

4. pot. (= niedołęga) twerp, goof; noga z chemii sb hopeless at chemistry.

* * *

1. (pokręcić, pomieszać) confuse, mix up.

2. (= wprowadzić kogoś w błąd) mislead.

make a mistake; be wrong; chyba coś ci się pomyliło you must have got it wrong.

* * *

Gen.pl. -ek

1. (= pomylenie się) mistake; (= błąd) error; przez pomyłkę by mistake; popełnić pomyłkę make a mistake; zatrudnienie go to była gruba pomyłka employing him was a big mistake.

2. tel. wrong number.

* * *

* * *

1. (= przyzwalać) agree, give one's consent ( na coś to sth); zgadzać się na ustępstwa make concessions; zgadzam się z tobą bez zastrzeżeń I couldn't agree more; I fully agree with you.

2. (= podzielać czyjąś opinię) agree ( z kimś with sb); nie mogę się z wami zgodzić I can't agree with you; zgadzać się z samym sobą rest easy with o.s.

3. tylko ipf. (= być w zgodzie ze stanem faktycznym) be correct; (= nie być w sprzeczności) tally ( z czymś with sth); coś tu się nie zgadza something's wrong here; te dwie listy nie zgadzają się (ze sobą) these two lists don't tally (with each other); rachunek się zgadza the check l. (Br.) cheque is correct; tak, zgadza się yes, it's correct l. true.